Mẹ Của Chúa Giêsu và Mẹ Của Hội Thánh

"Khi thấy Mẹ và bên cạnh có môn đệ Người yêu, Chúa Giêsu thưa cùng Mẹ rằng: "Thưa Bà, này là Con Bà". 27 Rồi Người lại nói với môn đệ: "Này là Mẹ con"." (Ga 19, 26-27)

Trước khi đến với bài suy niệm, tôi xin giới thiệu sơ nét về nguồn gốc của ngày lễ Đức Mẹ sầu bi:

Trước cuộc cải tổ phụng vụ của Công đồng Vatican 1969, trong Phụng vụ có hai thánh lễ kính Đức Mẹ Sầu Bi. Việc tôn kính Đức Mẹ Sầu Bi do Dòng Citercian và Dòng Phanxicô khởi xướng từ thế kỷ XII và thế kỷ XIII. Đến năm 1423, Công đồng Cologne đã quy định thành lập lễ kính Đức Mẹ Sầu Bi (điều luật 11). Ý niệm khởi đầu chỉ hướng về mối đau khổ tổng thể, cụ thể hơn là tôn kính Đức Mẹ đau khổ đứng dưới chân thập tự giá. Thánh lễ được cử hành vào ngày thứ Sáu của tuần III sau lễ Phục Sinh. Năm 1482, bảy sự thương khó của Đức Mẹ mới được khai triển và truyền giảng ở Âu Châu. Năm 1725, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XIV đưa lễ Đức Mẹ Sầu Bi qua ngày thứ Sáu trong tuần Khổ Nạn, trước Lễ Lá [1], đó là lễ thứ I. Năm 1668, Dòng Tôi Tớ Đức Mẹ được Toà Thánh cho phép mừng lễ Đức Mẹ Sầu Bi ngày Chúa Nhật III trong tháng 9. Năm 1912, Đức Giáo hoàng Piô X quyết định toàn thể Giáo Hội cử hành lễ này một lần nữa vào ngày 15-9 hằng năm, sau lễ kính Thánh Giá, đó là lễ thứ II. Cả hai thánh lễ đều dùng thánh thi “Stabat Mater” (Mẹ Sầu Bi đứng dưới chân Thập tự Giá) của Giacopone da Todi (1360), tu sĩ dòng Phanxicô, làm thánh ca cho buổi lễ. Năm 1969, lễ Đức Mẹ Sầu Bi ngày Thứ Sáu trong tuần Khổ Nạn bị bãi bỏ do việc cải tổ phụng vụ sau Công đồng Vatican II. Lý do việc bãi bỏ là vì Giáo Hội không muốn mừng một biến cố hay một mầu nhiệm hai lần trong một năm.

Trong những giờ phút cuối cùng của Chúa Giêsu, nhìn thấy người mẹ của mình là Mẹ Maria đau buồn quỳ dưới Thánh Giá, Ngài đã trao phó Mẹ cho ông Thánh Gioan là người môn đệ Người yêu và Mẹ Maria trở nên mẹ của ông:"Này là Con Bà", "Này là Mẹ Con".

Tưởng chừng như Chúa Giêsu muốn Đức Mẹ có người để chăm sóc sau khi Ngài ra đi. Nhưng không phải như vậy, mọi việc Ngài làm, mọi lời Ngài nói đều ẩn chứa sự khôn ngoan mà loài người không thể hiểu được. Ông Gioan là người môn đệ Chúa yêu là hình ảnh của Hội Thánh mà Chúa Giêsu đã yêu thương và thiết lập. Việc trao phó ông Gioan nên con Mẹ cũng chính việc Chúa Giêsu trao phó Hội Thánh trong tay Đức Mẹ để Đức Mẹ che chở, cầu bầu và bảo vệ Hội Thánh như Mẹ đã yêu thương và chăm sóc Chúa Giêsu.

Ngày lễ Đức Mẹ sầu bi được diễn ra sau Thánh lễ Suy Tôn Thánh Giá, Giáo Hội muốn tất cả những người Kitô hữu hiểu rằng song hành cùng với đau khổ của Chúa Giêsu là sự đau khổ của Đức Mẹ, hai sự đau khổ này được gắn kết chặt chẽ với nhau. Để từ đó, ta thấy được một tình yêu đích thực là tình yêu đồng cảm và hoà nhịp với sự đau khổ của nơi ta trao ban tình yêu. Qua đó, ta hiểu được đau khổ của Hội Thánh cũng chính là đau khổ của chính Chúa Kitô và Mẹ Maria.

Lạy Mẹ Maria, chúng  con tội lỗi vô cùng, điều đó đã khiến trái tim Mẹ đau khổ và tan nát như ngàn mũi kim đâm. Xin Mẹ thương xót chúng con. Amen.